تکثیر خرما از طریق روش های مختلفی امکان پذیر است . در این مقاله به بررسی روش های تکثیر خرما و مزایا و معایب هر روش می پردازیم .
1- تکثیر بذری : در این روش بذر یا همان هسته خرما در زمین کاشته می شود . شیوه بذری که قدیمی ترین راه ازدیاد خرما نیز هست ، معایب بزرگ زیادی دارد ، از جمله : الف) به ازای چندین نخل خرمای ماده وجود یک نخل نر برای گرده افشانی و بارور شدن این درخت ها کافی است . نخل خرما تک جنسیتی است ، یعنی هر نخل یا نر است یا ماده . تا هنگامی که این درخت گل ندهد نمی توان به جنسیت آن پی برد . در روش تکثیر بذری ممکن است تعداد نخل های نر بیش از میزان مورد نیاز شوند و این امر باعث بالا رفتن هزینه ها خواهد شد . ب) کیفیت محصولی که با این روش به دست می آید چندان مطلوب نیست .
2- روش تکثیر پاجوش : هر نخل خرما پا جوش هایی ایجاد می کند که آنها را جهت تکثیر از درخت مادر جدا می کنند و در جای دیگر می کارند . هنگام انتخاب پاجوش ها به سلامت نخل مادر توجه می شود . روش تکثیر پاجوش شیوه ای ارزان و متداول ترین شیوه ازدیاد خرما در ایران است .
این روش نیز معایبی دارد که عبارتند از : الف) انجام این کار به تخصص بالایی نیاز دارد . ب) احتمال گیرایی پاجوش پایین است ج) پاجوش انواع مرغوب (مانند پاجوش خرمای پیارم) با قیمت های بسیار بالا به فروش می رسند .
3- روش تکثیر کشت بافت : شیوه ای است که در آزمایشگاه انجام می شود و در مدت کوتاهی به نتیجه می رسد و به دو صورت رویان زایی و اندام زایی انجام می شود که مورد اول رایج تر است .
مزایای روش کشت بافت عبارتند از : الف) عدم محدودیت زمانی و فصلی در انجام عملیات تکثیر ب) درصد موفقیت بیشتر در بقای نهال خرما نسبت به روش های قبلی ج) در این روش نهال زودتر به میوه دهی می رسد و به طور کلی رشد سریع تری دارد .
معایب روش تکثیر خرما از طریق کشت بافت : الف) احتمال بروز تغییرات ژنتیکی در خرما و به وجود آمدن تغییرات نامتعارف در خصوصیات ظاهری نخل و میوه آن ب) استفاده از این روش مستلزم فناوری پیشرفته و صرف هزینه های زیادی است .
